Blog

Slaapapneu wat is dat?

Slaapapneu is een afkorting voor slaapapneusyndroom, een slaapstoornis waar meer dan een half miljoen Nederlanders aan lijden.

Vele van de slaapapneu patiënten weten niet dat ze aan deze aandoeningen lijden.
Slaapapneu patiënten voelen zich vaak slaperig, hebben moeite met concentratie en kunnen, vooral na de lunch in slaap vallen.

Als de diagnose slaapapneu gesteld wordt is het voor vele een uitkomst, nu er eindelijk wat aan de (vermoeide) situatie gedaan kan worden.

Het vervelende aan slaapapneu is dat de patiënt het vaak zelf niet door heeft. Het eerste onderzoek vindt dat ook pas vaak na aandringen van de partner plaats.
De symptomen van slaapapneu zijn:

• (Luid) snurken
• Ademstops gedurende de nacht
• Niet uitgerust wakker worden
• Snel geïrriteerd
• Slaperigheid bij b.v. lezen, auto rijden en tv kijken

In Nederland is er door de ApneuVereniging afgelopen 25 jaar veel pionierswerk gedaan door de om deze ernstige slaapstoornis onder de aandacht van behandelaars brengen.
Als maatregelen om de gezonde slaap te herstellen achterblijven, lopen apneu patiënten onherstelbare lichamelijke en psychische schade op.

Wat is slaapapneu precies

Samengevat houdt slaapapneu in dat je gedurende de nacht één of meerdere keren stopt met ademen. Wanneer wij in slaap vallen dan ontspant ons lichaam. Dit is niet anders met de spieren in onze keel.
Door het ontspannen van de keel spieren in combinatie met de zwaartekracht wordt de ruimte in de luchtwegen kleiner. De kleinere doorgang zorgt er voor dat de weke delen gaan trillen met snurken tot gevolgd. Als de doorgang volledig wordt afgesloten wordt treden er ademstops op.

Apneu betekend letterlijk geen lucht.
Door een intern mechanisme in ons lichaam zullen we niet stikken, je hebt een ‘word wakker’-reflex. Het wakker worden gaat vaak met een luide snurk. Je wordt vaak niet echt wakker maar komt wel in een lichtere slaap. Het steeds in een lichtere slaap komen heeft als gevolg dat je niet goed uitrust.
De adem stops kunnen vele malen per nacht voorkomen, de tijdsduur per ademstop kan verschillen.

Welke soorten slaapapneu zijn er

Er zijn drie soorten apneus te onderscheiden:

• Obstructieve apneu (OSAS): Bij deze vorm van apneu is er een obstructie, blokkade in de de luchtwegen. De oorzaak is vaak verslapping van de spieren rond de keel. De tong en of de huig kunnen als je ligt in de luchtpijp zakken en waardoor er een blokkade kan veroorzaken.
• Centrale apneu (CSAS): Bij deze vorm van apneu is er geen (volledige) blokkade van de luchtwegen. De hersenen reageren in dit geval niet goed op het verlaagde zuurstof gehalte met als gevolg dat de ademhalingsspieren niet worden geactiveerd.
• Hypopneus (HI): Bij deze vorm van apneu is er geen blokade van de luchtwegen, je krijgt minder zuurstof dan je nodig hebt.

De Apneu Hypopneu index (AHI) is de graadmeter voor apneu. Door de verschillende soorten apnues die langer dan 10 seconden duren bij elkaar op te tellen wordt de AHI score bepaalt.

Wie heeft slaapapneu ?

Snurken en het stoppen van ademen tijdens de slaap komt in verschillende gradaties voor.
Er zijn echter definities (mede met het oog op een behandelplan en de verzekering) die bepalen wie wel en wie geen slaapapneu heeft.

Je hebt officieel slaapapneu als je minimaal één van aan de onderstaande symptomen hebt:

• Slaperigheid, vermoeidheids- of slapeloosheidssymptomen
• ‘s Nacht wakker worden terwijl je hoog naar adem moet happen
• Hevig snurken en of ademhalingsonderbrekingen tijdens de slaap
• Er is eerder een diagnose van hoge bloeddruk, stemmingsstoornis, beroerte of verstoorde werking van de hersenen gesteld

Naast bovenstaande symptomen moet je ook een AHI van 5 of hoger hebben. Heb je bovenstaande klachten niet maar een AHI van meer dan 15 dan val je ook in de categorie slaapapneu patiënt.

Wie krijgt slaapapneu

Voor slaapapneu is er niet één duidelijke oorzaak aan te wijzen.
Erfelijke afwijkingen kunnen bij somminge patiënten de oorzaak van de ademstops zijn. Enkele oorzaken (hoeven niet perse erfelijk te zijn) zijn keel – neus en oorafwijkingen en longafwijking. Naast eerder genoemde oorzaken kan ook de lichaamsbouw, zoals bijvoorbeeld een te korte onderkaak de oorzaak zijn van apneus.

Levenstijl zoals overgewicht, roken en gebruik van alcohol kunnen ook oorzaken van apneu zijn. Als we ouder worden neemt de kans op apneu ook toe.

Iedereen kan apneu krijgen. De groep met het hoogste risico zijn mannen met overgewicht van boven de vijftig. In uitzonderlijke gevallen komt apneu zelfs bij baby’s voor.

Slaapapneu is gevaarlijk

Tijdens een ademstops (zowel CSAS als OSAS) of bij een hypopneu komt er geen of niet genoeg zuurstof in het lichaam.

Apneus duren 10 seconden en meer soms wel meer dan een minuut. Deze ademstops kunnen meer 10 tot wel 40 uur per nacht voorkomen. Door de vele onderbrekingen van je slaap kom je niet in je diepe slaap. Je ontwikkelt ongemerkt een structureel slaaptekort.
Het zuurstofarme bloed wordt rondgepompt waardoor je organen niet genoeg zuurstof krijgen.

Op de lange termijn is dit schadelijk voor je organen.
Onbedoelt in slaap vallen, al is het maar voor een paar seconden kan levensgevaarlijk zijn. Denk maar aan het verkeer en bepaalde beroepen.

Slaapapneu hoe komt er achter

Slaapaneu begint vaak met vage klachten. De meenste mensen blijven daarom lang met klachter rondlopen zonder er iets aan te doen.
Vermoeidheid, prikklebaarheid of plotselinge woedeaanvallen zijn voortekenen van slaapapneu. De combinatie van de vage voortekenen en het feit dat de personen met slaapapneu zelf niet weten dat ze ademstops hebben heeft als gevolg dat ze geen hulp zoeken.

Het zijn de partners of huisgenoten die ‘s nachts last hebben van het snurken en eventueel de ademstops opmerken.

De problemen die door slaapapneu veroorzaakt worden vaak voor oververmoeidheid of burn-out gezien.

Niet alle artsen zullen direct de diagnose slaapapneu stellen. Door de vermoeid- en prikkelbaarheid worden vaak slaapmiddelen en antidepressiva voorgeschreven welke een tegenovergestelde effect hebben bij slaapapneu patiënten.

Gevolgen van slaapapneu

In Nederland zijn er meer dan 1.000.000 ernstige snurkers. Volgens schattingen heeft ongeveer 60% van de ernstige snurkers last van slaapapneu. Ongeveer 250.000 patiënten zijn onder behandelding voor slaapapneu.
Zoals in dit artikel beschreven zijn de gevolgen vermoeidheid en prikkelbaar. De vele ademstops zorgen ook voor schade aan onze organen.

Enkele van de aandoeningen die kunnen ontstaan als gevolg van zuurstof tekort bij onze organen zijn: hoge bloeddruk, hoog cholesterol, hart- en vaatziekten, diabetes en vergeetachtigheid.

Ongelukken als gevolg van in slaapvallen wanneer dat niet kan of verminderde concentratie liggen ook altijd op de loer.

Welke behandeling voor slaapapneu

Als er éénmaal een vermoede van slaapapneu is dan kan de behandelende arts een traject van onderzoek starten. Het onderzoek vindt vaak plaats in zogenaamde slaapklinieken. Bij slaaponderzoek of polysomnografie worden tijdens de slaap verschillende metingen van de ademhaling en de hersenactiviteit vastgelegd.
Tegenwoordig kan het onderzoek ook thuis plaats vinden waarbij de patiënt en kastje welke met draden aan het hoofd bevestigd zijn mee krijgt om thuis te slapen.

In nodig wordt de opening van de luchtweg tijdens het slapen onder narcose gecontroleerd.

Het is gebruikelijk dat het onderzoek gedaan wordt door een combinatie van longartsen, neurologen en Kno-artsen.

Er bestaan diverse mogelijkheden voor behandeling.

Drukbeademing

CPAP, Continuous Positive Airway Pressure of continue positieve luchtwegdruk. Is een apparaat dat door middel van overdruk de luchtwegen tijdens de slaap openhoud.

Beademing is geen genezing van de slaapstoornis, maar een (levenslange) behandeling van de symptomen.

Beugel

Bij milde vormen van OSAS wordt vaak voor ’s nachts een beugel (Mandibulair Repositie Apparaat of MRA) gebruikt, die ervoor zorgt dat de tong niet meer naar achteren kan zakken.

Positietherapie

Trilsensor: een klein apparaatje dat trilt bij rugslaap. Zodra de gebruiker op de rug gaat liggen, geeft het toestel een lichte trilling. De trilling stimuleert de patiënt om een andere houding aan te nemen.

De Night Shift is een apparaat welke aan de achterkant van de nek bevestigd wordt. Indien je op je rug gaat liggen begint dit apparaat te trillen todat je weer van je rug afdraait. Het trillen neemt gaandeweg toe, tot de gebruiker zijn slaaphouding verandert.

De Slaap positie trainer is een apparaat dat je met een band om de borst gedraagt tijdens de slaap. Zodra de patiënt om de rug wil gaan liggen gaat het apparaat licht trillen totdat deze weer in een andere positie ligt.

Operatie

In sommige gevallen is het mogelijk en/of noodzakelijk om te operere om de luchtweg te verbeteren.

Enkele van de mogelijke operaties zijn:

• Het verwijderen van neus-, keel- en/of tongamandelen;
• Verwijdering neustussenschot of een correctie ervan;
• Verwijdering huig;
• Enkele kaakcorrecties zijn ook mogelijk:
  • De HTP-procedure: Bij deze procedure wordt het tongbeen iets naar voren verplaatst;
  • De hyoïd-expansieprocedure: Bij deze procedure wordt een titaniumprothese geplaatst tussen de twee helften van het tongbeen, om de keel tijdens het slapen wijder en beter open te houden;

Leefstijl

Conservatieve maatregelen of aanpassing van de leefwijze zijn o.a. de volgende:

• Gewichtsvermindering: Voor elke kilo gewichtsverlies kan de ademstops met ongeveer 3% afnemen (let wel ook slanke mensen kunnen last hebben van slaapapneu)
• Regelmatig intensief bewegen of sporten
• Geen alcohol voor het slapen gaan
• Stoppen met roken
• Slaaphygiëne toepassen, zoals op een vaste tijd naar bed, geen cafeïne voor het slapen, zorgen voor een koele slaapkamer etc

Slaapapneu is een ernstige aandoening waar je medische hulp voor moet zoeken. Als je echter om welk andere reden niet goed uitrust of problemen met slapen heb is de methode van William van der Klaauw het overwegen waard.